{tocify} $title={İçindekiler}
Bu rehber, SSCI ve alan indeksli dergilerdeki editörlük deneyimlerine dayanarak, akademik makalelerin kabul şansını artırmaya yönelik sistematik öneriler sunmaktadır. Yüksek etki faktörlü dergilerde yayın yapabilmek için gerekli olan temel kriterler ve yaygın hatalar üzerine odaklanmaktadır.

Özet Bölümünün Kritik Önemi

Özet bölümü, akademik makalelerin değerlendirme sürecinde en kritik unsurdur. Çoğu durumda editörler ve hakemler özet bölümünü okuyarak ilk değerlendirmeyi yapar ve desk reject kararları genellikle bu aşamada verilir. Bu nedenle özet bölümünün yapılandırılması ve kapsamının eksiksiz olması büyük önem taşır.

Etkili bir özet, tek paragraf halinde düzenlenmelidir ve içerisinde herhangi bir atıf bulunmamalıdır. Özet bölümü genel giriş, araştırmanın amacı, elde edilen bulgular, çalışmanın önemi ve önerileri kapsayacak şekilde yapılandırılmalıdır. Bu yapısal bütünlük, okuyucuya çalışmanın tamamı hakkında net bir perspektif sağlar.

Anahtar Kelime ve Başlık Seçiminin Stratejik Önemi

Anahtar kelimeler ve başlık seçimi, özellikle ScholarOne ve Publons gibi sistemlerde hakem atama sürecini doğrudan etkilemektedir. Yanlış anahtar kelime seçimi, konunun uzmanı olmayan hakemlerin atanmasına neden olabilir. Örneğin, spesifik bir konu yerine "experimental design" gibi genel metodolojik terimler kullanıldığında, konu uzmanı yerine metodoloji uzmanı atanabilir.

Başlığın özgünlüğü ve ilgi çekiciliği, makalenin ilk değerlendirme aşamasında avantaj sağlar. ScholarOne ve Evise gibi sistemler artık yapay zeka destekli öneriler sunmakta ve bu sistemlerdeki anahtar kelimeler hakemlerin uzmanlık alanlarıyla eşleştirilmektedir.

Giriş ve Literatür Taramasının Yapılandırılması

Giriş bölümü, editör ve hakemlerin makale hakkında ilk izlenimlerini oluşturduğu bölümdür. Bu bölümde araştırmanın gerekçesi, önemi ve genel amacının net bir şekilde ifade edilmesi gereklidir. İlk izlenimin akademik değerlendirme sürecindeki etkisi oldukça yüksektir.

Giriş ve literatür taraması bölümü, araştırma sorularının bağlamında yapılandırılmalıdır. Bu bölümde kullanılan çalışmaların çoğunluğu, daha sonra tartışma bölümünde tekrar değerlendirilecektir. Araştırma sorusundan bağımsız çalışmalara yer verilmesi ve genel açıklamalar yapılması, kelime sınırı problemlerine neden olacak ve güçlü bir tartışma için gereken alanı kısıtlayacaktır.

Kuramsal Çerçevenin Uygulanması

Kuramsal çerçeve sadece açıklanmamalı, tartışma bölümünde mutlaka değerlendirilmelidir. Hakemlerin ret kararı vermesine neden olan yaygın problemlerden biri, havada kalan ve araştırmanın diğer bölümleriyle ilişkilendirilmeyen kuramsal çerçeve başlıklarıdır. Kuramsal çerçevenin araştırmanın tüm sürecine entegre edilmesi gereklidir.

Metodolojinin Temel Kriterleri

Yöntem bölümü, akademik çalışmanın temellerini oluşturur. Metodolojik hatalar içeren çalışmalar genellikle ret almaktadır. Yöntem bölümünde araştırma paradigması, modeli ve deseni başlangıçta açıklanmalı ve gerekçelendirilmelidir.

Örneklem büyüklüğüne ilişkin yaygın bir yanlış algı bulunmaktadır. Örneklem büyüklüğünün çalışmanın kesin kabulünü sağlayacağı düşüncesi hatalıdır. 377 kişilik örneklem %95 güven aralığını, 643 kişilik örneklem ise %99 güven aralığını sağlamaktadır.

Veri toplama araçları detaylı bir şekilde açıklanmalı ve nasıl kullanıldığı belirtilmelidir. Araştırmada kullanılan analizler ve çözümlemeler kesin olarak açıklanmalıdır. Bu bilgilerin eksikliği, çalışmanın metodolojik değerlendirmesinde olumsuz sonuçlara neden olabilir.

Sınırlılıkların Stratejik Değeri

Çalışmanın sınırlılıkları, araştırmacıların hakem karşısındaki savunma mekanizmasıdır. Sınırlılık olumsuz bir durum olarak değil, çalışmanın hangi sınırlar ve bağlamlar kapsamında gerçekleştirildiğinin açıklaması olarak görülmelidir. Sınırlılıklar yöntem bölümünde veya sonuçlardan önce açıklanabilir.

Bulguların Etkili Raporlanması

Bulguların raporlanmasında görseller ve tablolar büyük önem taşır ve kelime sayısından tasarruf sağlar. Tablo ve görsellere atıf yapılmalı ancak içerikleri tekrar yazılı olarak açıklanmamalıdır. Bu yaklaşım hem alan tasarrufu sağlar hem de bulguların daha anlaşılır sunumunu mümkün kılar.

Tartışma Bölümünün Stratejik Önemi

Tartışma bölümü, metodolojik gereklilikleri karşılayan bir çalışmada en önemli ikinci bölümdür. Çoğu zaman araştırmacıların "her şey yolunda, neden ret aldım" dediği durumların nedeni tartışma bölümünün zayıflığıdır.

Tartışma bölümünde kuramsal ve kavramsal çerçeveden yararlanılmalı ve bulgularla ilişkilendirilmelidir. İlgili literatürle doğrulama veya yanlışlama stratejisi izlenmelidir. Editör ve hakemler derginin etki faktörünü düşünerek, tekrar eden çalışmalar yerine yeni bakış açıları sağlayan çalışmaları yayınlamak isterler ve bu yenilik tartışma bölümünde sağlanabilir.

Sonuç ve Önerilerin Yapılandırılması

Sonuç bölümü bulguların özetinden ziyade, çalışmanın ne gibi bir katkı sağladığının özetidir. Önerilerin geliştirilmesi önemlidir ve öneriler, bulguların ve sınırlılıkların kapsamında gelecek çalışmalar üzerine inşa edilecek şekilde yapılandırılmalıdır.

Biçimsel Özenliliğin Önemi

Kaynakça ve metin içi atıfların özenliliği, desk reject alma riskini önemli ölçüde azaltır. Kaynakça ve atıfların biçimsel doğruluğu, araştırmacının ne kadar özenli çalıştığının göstergesi olarak değerlendirilir.

Teknolojik Gelişmeler ve Değerlendirme Süreçleri

Günümüzde akademik yayın sistemlerinde yaşanan teknolojik gelişmeler, değerlendirme süreçlerini etkilemektedir. ScholarOne ve Evise gibi sistemler yapay zeka destekli öneriler sunmakta ve başlık ile anahtar kelimelere göre hakem önerileri yapmaktadır. Bu sistemlerdeki kelime seçimlerinin hakemlerin uzmanlık alanlarıyla eşleşmesi kritik önem taşımaktadır.

Bu rehber, akademik yayın sürecinin karmaşık doğasını anlamaya ve başarı şansını artırmaya yönelik sistematik bir yaklaşım sunmaktadır. Her bir önerinin tutarlı bir şekilde uygulanması, yüksek kaliteli akademik yayın üretme sürecine katkı sağlayacaktır.