{tocify} $title={İçindekiler}
Akademik kariyere ilk adım atmak isteyenlerin en çok merak ettiği konulardan biri, tezli yüksek lisans yapmadan araştırma görevlisi olup olunamayacağıdır. Bu soru, özellikle lisans mezuniyeti sonrası hemen kadro başvurusu yapmak isteyenler için kritik öneme sahip. Gelin, bu konuyu tüm detaylarıyla inceleyelim ve kafanızdaki soru işaretlerini giderelim.

Araştırma Görevlisi Kadrolarında Temel Ayrım

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var: Türkiye'deki üniversitelerde iki farklı araştırma görevlisi kadro türü bulunuyor. Bu ayrım, sorunuzun cevabını doğrudan etkiliyor. YÖK'ün resmi düzenlemelerine göre bu kadro türleri şu şekilde ayrılıyor:

1. Araştırma Görevlisi (2547 Sayılı Kanun - Madde 50/d)

Bu kadro türü için adayın mutlaka lisansüstü eğitim öğrencisi olması gerekiyor. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50. maddesine göre başvuru sırasında:
  • Tezli yüksek lisans programına kayıtlı olmak,
  • Doktora programına kayıtlı olmak,
  • Ya da sanatta yeterlik programına devam ediyor olmak şart.

Önemli: Tezsiz yüksek lisans programına kayıtlı olanlar veya sadece lisans mezunu olanlar bu kadrolara başvuramaz. Devlet üniversitelerindeki araştırma görevlisi kadroları genellikle bu kategori altında açılır. Detaylı bilgi için Resmi Gazete yayınlarını inceleyebilirsiniz.

2. Araştırma Görevlisi (Madde 33a)

Yüksek lisans/Doktora eğitimi bitse bile araştırma görevlisi kadrosu vazifesi fesh edilmeyen kadro türüdür. 50d kadrosu ise öğrenim durumu bitmesiyle 1 yıl bekleme süresinden sonra işi feshedilir.

Peki Lisans Mezunuyum, Ne Yapmalıyım?

Sadece lisans mezunuysanız ve akademik kariyere başlamak istiyorsanız, izlemeniz gereken yol oldukça net:

Adım 1: Tezli Yüksek Lisans Başvurusu Yapın

İlk yapmanız gereken, ilgilendiğiniz alanda tezli yüksek lisans programlarına başvurmak. Bunun için YÖK Atlas üzerinden üniversiteleri inceleyebilirsiniz:
  • ALES sınavına girmeniz (çoğu program için zorunlu) - ÖSYM sitesinden başvuru yapabilirsiniz,
  • Yabancı dil puanınızı hazırlamanız (YDS, YÖKDİL veya eşdeğeri) - ÖSYM tarafından düzenlenir,
  • İlgilendiğiniz üniversitelerin yüksek lisans ilan tarihlerini takip etmeniz gerekiyor.

Adım 2: Programa Kayıt Olun

Başvurunuz kabul edildikten ve kesin kaydınızı yaptırdıktan sonra, artık "tezli yüksek lisans öğrencisi" statüsüne sahip oluyorsunuz. İşte bu noktadan itibaren araştırma görevlisi kadrolarına başvurabilirsiniz.

📱 Akademik İlanları Kaçırma!
EduMerkez Mobil Uygulaması ile tüm akademik kadro ilanlarını anında takip edin. Bildirim alın, başvuruları kaçırmayın!

Sıkça Sorulan Sorular

Bu konuda en çok merak edilen soruları ve cevaplarını derledik:

Tezsiz Yüksek Lisans Yeterli mi?

Hayır. Devlet üniversitelerindeki 50/d kadroları için tezsiz yüksek lisans programları kabul edilmiyor. Mutlaka tezli programa kayıtlı olmanız gerekiyor. Tezsiz yüksek lisans mezunuysanız, tezli bir programa başvurmanız şart.

Yüksek Lisansa Kayıt Olduktan Hemen Sonra Başvurabilir miyim?

Evet. Kesin kaydınızı yaptırdıktan sonra, öğrenci statüsü belgesi alarak araştırma görevlisi ilanlarına başvurabilirsiniz. İlk dönem derslerinizi almaya başlamanız veya belirli bir süre geçmesi beklenmez.

Farklı Üniversitede Yüksek Lisans Yaparken Başka Üniversiteye Başvurabilir miyim?

Evet, kesinlikle. Örneğin İstanbul Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisiyken, Ankara Üniversitesi'nin açtığı araştırma görevlisi kadrosuna başvurabilirsiniz. Kadroyu kazanırsanız, yatay geçiş yaparak yeni üniversitenizde lisansüstü eğitiminize devam edebilirsiniz veya görevlendirme ile İstanbul Üniversitesin'de araştırma görevlisi olarak devam edebiliyorsunuz.

Doktora Öğrencisi Olmak Avantaj Sağlar mı?

Hayır. Resmi gazetede bazı ilanlar yüksek lisans yapıyor şartı veya doktora yapıyor şartlı çıkar. Bu durumda doktora yapıyor şartlı olanlara başvuru yapabilir.

Vakıf Üniversitelerinde Durum Nasıl?

Vakıf üniversiteleri, kadro ilanlarında daha esnek davranabiliyor ancak son düzenlemelerle devlet üniversitesindeki kurallara tabii olması gerekiyor. 

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Araştırma görevlisi başvuru sürecinde dikkat etmeniz gereken kritik hususlar:

1. İlan Metnini Dikkatlice Okuyun

Her üniversite ilanında aradığı şartları açıkça belirtir. "50/d" veya "Madde 50" ibaresi görüyorsanız, mutlaka lisansüstü öğrenci olmanız gerektiğini bilin. İlanların 15 gün başvuru süresi olur kaçırmayın!

2. Kayıt Belgelerinizi Hazır Tutun

Yüksek lisans öğrencisi olduğunuzu kanıtlayan öğrenci belgesi başvuru sırasında istenecektir. Üniversitenizin öğrenci işleri biriminden bu belgeyi alabilirsiniz. Ya da e devlet üzerinden temin edebilirsiniz.

3. ALES ve Yabancı Dil Puanlarınız Geçerli Olsun

Hem yüksek lisans başvurusu hem de araştırma görevlisi başvurusu için aynı sınavlar gerekiyor. ÖSYM'nin resmi sitesinden puanlarınızın geçerlilik sürelerinin dolmadığından emin olun. Ayrıca YÖK Basın Duyuruları sayfasından güncel düzenlemeleri takip edebilirsiniz.

Sonuç: Planlı İlerlemek Önemli

Tezli yüksek lisans olmadan devlet üniversitelerinde araştırma görevlisi olamazsınız. Bu kesin bir şart. Ancak bu durum sizi üzmemeli, aksine bir yol haritası çizmeniz gerektiğini gösteriyor.

Lisans mezunuysanız, önceliğiniz tezli yüksek lisans programlarına başvurmak olmalı. Kayıt olduktan sonra hem eğitiminize devam edecek, hem de açılan araştırma görevlisi kadrolarına başvurabileceksiniz. Unutmayın, akademik kariyer bir maraton; doğru adımlarla ilerlemek, acele etmekten çok daha değerli.

Başvuru süreçlerini takip etmek, güncel ilanlardan haberdar olmak ve doğru zamanda harekete geçmek için düzenli olarak üniversite sitelerini ve akademik ilan platformlarını kontrol etmeyi ihmal etmeyin. Başarılar dileriz!